O miejscu

W ciągu XVIII wieku polskie rezydencje magnackie, w tym także pałac Bielińskich w Otwocku Wielkim, były ośrodkami kultury skupiającymi architektów, rzeźbiarzy, malarzy, pisarzy i muzyków, pochodzących z różnych krajów europejskich, przy wysokiej reprezentacji twórców włoskich, niemieckich i francuskich. Podczas pierwszego z trzech festiwalowych koncertów zabrzmią zatem utrzymane w stylu galant włoskie sonaty fletowe G. B. Sammartiniego i sonaty klawesynowe D. Scarlattiego; drugi koncert za pośrednictwem kameralnych kompozycji C. Ph. E. Bacha przeniesie nas w kierunku niemieckiego sentymentalizmu w połowie XVIII wieku (Empfindsamer Stil) a podczas koncertu finałowego, dedykowanego muzyce francuskiej z czasów końca panowania Ludwika XIV, usłyszymy dwie kantaty inspirowane tematyką mitologiczną oraz rozbudowaną suitę instrumentalną La Françoise z cyklu Les Nations F. Couperina, reprezentującą kwintesencję muzycznego stylu francuskiego u schyłku czasów Króla Słońce.

​

Pałac w Otwocku Wielkim jest jedną z niewielu zachowanych magnackichrezydencji późnobarokowych na Mazowszu. Był dawną letnią siedzibą rodu Bielińskich herbu Junosza. Jego budowę rozpoczęto w końcu XVII w. (po 1683) po ślubie Kazimierza Ludwika Bielińskiego (dyplomaty na dworze Króla Ludwika XIV) z Ludwiką Marią z Morsztynów (córki polityka, ambasadora Rzeczypospolitej we Francji, słynnego poety barokowego Jana Andrzeja Morsztyna). Pałac miał stać się dla nich pierwszym wspólnym domem, idylliczną willą wiejską, na co wskazują zachowane stiukowe dekoracje fasad i wnętrz budynku (bachanalia w tympanonie wieńczącym fasadę główną, rozbawione putta na ścianach). Pałac rozbudował ich syn Franciszek Bieliński, marszałek wielki koronny, zasłużony dla rozbudowy i uporządkowania Warszawy, surowy sędzia, w l. 1735 – 65 poprzez dodanie alkierzy od strony ogrodowej i dwóch oficyn. W tym czasie powstały także zabudowania gospodarcze, dzięki którym rezydencja mogła stać się samowystarczalna. W pałacu gościły koronowane głowy: Jan III Sobieski, August II i Piotr I, odbywały się spotkania towarzyskie, uczty i bale, stąd wyruszano na polowania.

​

W dziewiętnastym wieku i pierwszej połowie wieku dwudziestego zespół pałacowo parkowy przechodził z rąk do rąk i niezamieszkały popadł w ruinę. W tym czasie choć w złym stanie stał się celem wycieczek fotografów szukających tu pięknych widoków, turystów i kuracjuszy z pobliskich sanatoriów w Otwocku, ale też okolicznej ludności. Nawet ówcześnie opiekujące się nim rodziny Kurtzów i Jezierskich chętnie fotografowały się na jego tle podczas spotkań rodzinnych, jubileuszy, spacerów.

​

W 1936 roku Czesław Olszewski (1894–1969), fotografik warszawski, dokumentując krajobrazy nadwiślańskie odwiedził Otwock Wielki i zachwyciwszy się dostojną budowlą, jej historią i otoczeniem napisał artykuł, pt. Pałac Muzyki, który opublikowany został w kwartalniku „Arkady”. To miał być długofalowy projekt odbudowy, a jego efektem miało być umieszczenie na terenie zespołu centrum muzycznego z wnętrzami pałacowymi w roli salonów muzycznych i możliwością rozwinięcia aktywności muzycznej w ogrodzie.

​

Najbardziej reprezentacyjną częścią pałacu jest wielka sala na pierwszym piętrze, dwukondygnacyjna, prześwietlona portfenetrami, z antresolą chórową z piętra drugiego. Ma ona dobrą akustykę. Pod tą salą na parterze znajduje się podobnej kubatury, acz niższa sala, także z wysokimi oknami otwierającymi te przestrzeń na ogród. Przed nią teren zielony, wcześniej w formie ogrodu francuskiego, obecnie trawiasty, ujęty jest parawanowo drzewami, posadzonymi na planie litery U i zamykającymi przestrzeń między pałacem, a dalszą częścią parku. W tym ogrodowym wnętrzu dobrze brzmi muzyka, która jest słyszalna równie dobrze na całej tej powierzchni liczącej około 250 m2. Pierwotnie wszystkie te przestrzenie wykorzystywano do organizowania spotkań towarzyskich i muzykowania właśnie. W takiej roli po rewitalizacji zespołu widział je Czesław Olszewski.

​

Wnętrza pałacu zostały wyremontowane dopiero po 2. wojnie światowej. Na początku lat 70. XX wieku pałac stał się rezydencją rządową. Od 2004 zespołem opiekuje się Muzeum Narodowe w Warszawie, które powołało tu swój oddział Muzeum Wnętrz z własnych bogatych zbiorów aranżując wystawę rzemiosła artystycznego i dawnych instrumentów muzycznych ukazującą dawne funkcje tych wnętrz. Znalazły tu swoje miejsce dwa fortepiany Ignacego Jana Paderewskiego z jego szwajcarskiego domu w Riond Bosson, a wśród nich słynny fortepian firmy Steinway.

​

W pałacu współcześnie rozbrzmiewa latem muzyka. W każdą niedzielę lipca i sierpnia o godzinie 17.00 odbywają się w parku koncerty muzyki klasycznej, na które wstęp jest wolny. Organizowane są także liczne wydarzenia plenerowe o charakterze edukacyjnym, przybliżające historię tego pięknego założenia: w czerwcu dawne gry i zabawy, w lipcu – plener wikliniarski, a we wrześniu piknik historyczny i Europejskie Dni Dziedzictwa, zawsze połączone z koncertami, śpiewaniem, tańcami przy muzyce na żywo – warto śledzić muzealny Facebook.

​

Do pałacu dostać się można samochodem osobowym, z centrum Warszawy 35 km. Przed wyspą jest spory parking, postój jest bezpłatny. Dojeżdżając kolejką podmiejską do Otwocka, dalej można pojechać rowerem miejskim trasą krajobrazową około 10 km przez Rezerwat Torfy do Otwocka Wielkiego. Autobusem podmiejskim spod Muzeum Narodowego do Karczewa i spacerem 3,5 km do Muzeum Wnętrz.

​