Muzyka archiwów - II

EDYCJA II - 2022r.

22-23 października 2022

Festiwal Muzyka Archiwów 2022 onosi tytuł: Północ – Południe.

Jest to przedstawienie muzyki południa i północy Europy oraz jej wzajemnego na siebie oddziaływania.

1 KONCERT– Musica da camera 22.10.2022

Antonio Vivaldi (1678-1741) – Koncerty i sonaty Koncert w całości poświęcony jest muzyce Antonia Vivaldiego, jednego z kompozytorów, którzy wywarli największy pływ na muzykę europejską. W programie są trzy koncerty kameralne (da camera) na flet prosty, obój, fagot, skrzypce i basso continuo. Te rzadko wykonywane utwory przeznaczone są na cztery instrumenty solowe bez towarzyszenia orkiestry smyczkowej, stąd ich kameralny charakter. Wymagają jednak od każdego z wykonawców wielkiej wirtuozerii, gdyż wymagania techniczne są nie mniejsze, niż w koncertach solowych z orkiestrą. Prócz tego wykonawcy muszą ściśle ze sobą współpracować, tak jak w wykonywaniu muzyki kameralnej. Vivaldi korzystając z kombinacji instrumentów dętych drewnianych i skrzypiec wspaniale łączy ze sobą brzmienie i idiomatyczne środki dla poszczególnych instrumentów. Całość koncertów dopełniają sonaty na solowe instrumenty - skrzypce, flet prosty i obój.

Program koncertu:

Antonio Vivaldi (1678-1741) – Koncerty i sonaty

Concerto da camera g- moll 105 na flet prosty, obój, skrzypce, fagot i b.c. Sonata C-dur RV 2 na skrzypce i b.c.

Concerto da camera D- dur RV 94 na flet prosty, obój, skrzypce, fagot i b.c. Sonata g-moll RV 28 na obój i b.c.

Sonata G-dur na flet prosty i b.c. RV 806

Concerto da camera g- moll 107 na flet prosty, obój, skrzypce, fagot i b.c.

Wystąpią:

Zespół Muzyki Dawnej Musarin pod kierunkiem Judyty Tupczyńskiej

Prelegent Marek Nahajowski

2 KONCERT - Europa muzyką zjednoczona. Style narodowe w siedemnastowiecznych utworach

22.10.2022

Unikaty i zabytki Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu (transkrypcje i przygotowanie partytur na podstawie włoskich starodruków - Agata Sapiecha) materiały nutowe pochodzą ze zbiorów Wrocławskiej Biblioteki Uniwersyteckiej Za zgodą autora: O księgozbiorze muzycznym BIBLIOTEKI UNIWERSYTECKIEJ we WROCŁAWIU - fragmenty pracy Dyrektora Biblioteki, Anieli Kolbuszewskiej. We wrześniu 1949 r. został założony w Bibliotece Uniersyteckiej, działającej na terenie polskiego Wrocławia od 1946 roku, oddział, w którym zgromadzono zbiory muzyczne pochodzące z różnych bibliottek wrocławskich oraz z mniej lub bardziej rozproszonych księgozbiorów śląskich. Pomimo, że zniszczenia wojenne odbiły się dotkliwie na muzykaliach, posiadany obecnie przez bibliotekę zbiór zawiera niezwykle cenne wydania, poszukiwane przez wielu badaczy historii muzyki, druki XVI i XVII wieku. Nie dając szczegółowej charakterystyki zbiorów, chcemy zwrócić uwagę na niektóre pozycje reprezentujące pewne grupy muzykaliów. Szybki rozwój muzyki w epoce Renesansu i Baroku, pojawienie się różnych nowych form, stało się przyczyną wzmożonych badań teoretycznych. Stąd literaturę muzyczną wzbogacił szereg traktatów, podręczników muzyki. Wymianę myśli ułatwił rozwijający się druk. W Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu znajduje się sporo, bo ponad sto dzieł z zakresu teorii muzyki z XVI i XVII wieku. Dla badań twórczości XVII wieku, zwłaszcza muzyki instrumentalnej, ogromne znaczenie mają takie pozycje, jak unikatowy egzemplarz Biagio Mariniego "Sonata, symphonie" drukowany w 1629 roku w Wenecji. Nowa forma muzyczna - sonata na skrzypce z towarzyszeniem basso continuo - została wprowadzona przez Biagio Marinirgo utworami wydanymi w zbiorze "Affatti musicali" ; wydrukowanym w Wenecji w 1617 roku przez Bartolomea Magni. Obok skrzypiec występują również inne instrumenty: "fagotto" "tromboni" "cornetti".

Nowością w okresie Baroku była sonata na trzy instrumenty. Ta forma reprezentowana jest w zbiorze wrocławskim kompozycjami Giovanniego Lagrenzi oraz wydanymi w Wenecji u Alessandro Vincantiego sonatami Rossiego "Il terzo libro de varie sonate, sinfonie, gagliarde, brandi a corrente per sonar due viole da braccio un chittarrone o altro stromento simile". Tytuł sugeruje, zgodnie z ówczesną modą, możliwość wykonywania utworu na dowolnych instrumentach. Drukowane u tegoż Alessandra Vincantiego "Madrigaletti" Salomone Rossiego, składające się z trzech książek głosowych, są przykładem rozwijającej się formy duetu wokalnego z akompaniamentem basso continuo. Rossi
pochodził ze starej rodziny żydowskiej z Włoch. Ojcem kompozytora był filozof Asaria dei Rossi. Salomone Rossi dodawał przed swym nazwiskiem przydomek "Ebreo". Nieliczne, bardzo skąpe wiadomości o jego życiu informują nas, że przebywał w Mantui, że miał zwyczaj dedykować wielkim możnym swoje kompozycje - skąd pewne dane o nim samym dotarły do potomności - że kierował własną orkiestrą. Lecz wszelkie ślady po nim i jego orkiestrze zaginęły po roku 1630, kiedy większość Żydów musiała opuścić Mantuę z chwilą śmierci ostatniego księcia Gonzagi i zdobycia Mantui przez Austrię. Rejestry zgonów Mantui podają, że pięć osób z rodziny Rossich zmarło jako ofiary zarazy w okresie między marcem a czerwcem 1630 roku. Czy wymieniono tu kompozytora, o którym mowa, nie wiadomo. Salomone Rossi był inicjatorem sonaty na dwoje skrzypiec i basso continuo. Tę formę uprawiali później Tarquinio Merula, Dario Castello, Giovanni Battista Buonamente. Utwory wymienionych znajdują się w zbiorach Oddziału Muzycznego, który może poszczycić się posiadaniem unikatowych egzemplarzy sonat Dario Castello.

Program koncertu:

Biagio Marini Sonate, Symphonie, Canzoni... per ogni sorte (ca 1597-1665) d"Instrumenti, Opera Ottava, wyd. Bartolomeo Magni, Wenecja 1629 (UNIKAT) Sonata in Ecco con tre violini

Capriccio Per Sonare il Violino con tre corde a modo di Lira

Capriccio,che due Violini Sonano quattro parti (Doi Violini, che hog'uno sona due parti)

Dario Castello Sonate Concertate in stil Moderno.. con diversi Instrumenti, (XVIIw. Libro Secondo, wyd. B.Magni, Wenecja 1644, Sonata Terza A 2 Soprani, Sonata prima A Sopran solo

Salamone Rossi Hebreo Il Terzo Libro de varie sonate..., Opera Duodecima (zm. 1628) wyd. Alessandro Vincenti, Wenecja1623 (UNIKAT) Sonata Sopra l'Aria di Ruggiero

Marco Uccellini Sonate, Arie et Correnti... (1603-1680)wyd. Alessandro Vincenti, Wenecja 1642 Aria Nona Maritati insieme la Gallina e il Cucco fanno un bel concerto

Giovanni Battista Fontana (zm.1630) Sonate A 1, 2, 3 per il Violino, o Cornetto, Fagotto, Chitarone, Violoncino o simile altro Istrumento, wyd.Bartolomeo Magni, Wenecja 1641 Sonata 16 a Tre Violini

Marcin Mielczewski (zm. 1651): Marcin Mielczewski („Mometschki”) “Aria A 3, 2 Violon è Gamba” (dwoje skrzypiec, violę da gamba i basso)

Dietrich Buxtehude (1637-1707) – Sonata G-dur na 2 skrzypiec, violę da gamba i b.c.

Adam Jarzębski (zm.1648/49) - Canzona secondo Nova casa Aldebrando Subissati (1606-1677) – Sonata IX Ave Virgo ze zbioru Sonate per violino solo e basso continuo

Henry Purcell (1659-1695) - Three parts upon a Ground na 3 skrzypiec i b..c

Caspar Förster (1616-1673) – Sonata La Pazza

Wystąpią

Zespół muzyki dawnej Il Tempo pod kierunkiem Agaty Sapiechy

Prelegent: Judyta Tupczyńska

3 KONCERT - Moje serce jest gotowe. Koncert z okazji 350 rocznicy śmierci Heinricha Schütza
23.10.2022

Koncert z okazji 350 rocznicy śmierci kompozytora. Heinrich Schütz jest uznawany za największego niemieckiego kompozytora przed Janem Sebastianem Bachem. Kompozytor wiele lat spędził w północnych Włoszech, gdzie uczył się m.in. u G. Gabrielego i C. Monteverdiego, przenosząc najnowsze osiągnięcia muzyki włoskiej do Niemiec. Dzięki niemu w północnej Europie poznano technikę polichóralną i styl koncertujący. Na koncercie zabrzmią utwory przeznaczone na różne składy wokalno-instrumentalne, od motetu na jeden głos wokalny, dwoje skrzypiec i b.c (np. Mein Herz ist bereit), wielogłosowe utwory wokalne, aż do wielkiej 3-chórowej obsady (np. Saul, Saul, was verfolgst du mich). W utworach polichóralnych kompozytor niezwykle pomysłowo przeciwstawia sobie poszczególne zespoły instrumentów i głosów wokalnych, co przy umiejętnym ustawieniu wykonawców na scenie daje efekt stereofoniczny. Na koncercie zabrzmią solowe głosy wokalne, chór oraz historyczne instrumenty: skrzypce, viola da gamba, zespół puzonów oraz obsada basso continuo. Całość koncertu dopełniają utwory instrumentalne Daria Castella – kompozytora, który był kapelmistrzem w bazylice św. Marka w Wenecji w czasie, gdy przebywał tam Schütz.

Program koncertu

Heinrich Schütz (1585-1672):

Saul, Saul, was verfolgst du mich

Freue dich des Weibes Jugend

Mein Herz ist bereit

Cantate Domino

Lobet den Herrn Heiligtum

Herr, wen ich nur dich habe

Dario Castello (1 poł. XVII w. ):

Sonata decima na 2 skrzypiec, bas i b.c. Sonata undecima na 2 skrzypiec, puzon i b.c.

Wystąpią:

Zespół Muzyki Dawnej Musarion pod kierunkiem Judyty Tupczyńskiej