top of page

IV FESTIWAL USŁYSZEĆ ARCHITEKTURĘ ®

W stronę Wersalu. Dans le goût français
EDYCJA IV - 2023r.

BANNER - USŁYSZEĆ ARCHITEKTURĘ 2023.jpg
Projekt-Autorski-Fundacji-Ars-Chori.png

Czwarta edycja Festiwalu „Usłyszeć Architekturę”, poświęcona w całości twórczości kompozytorów francuskich, stanowi kolejny etap prezentacji stylów narodowych w muzyce minionych epok, tworząc jednocześnie kontrapunkt do poprzedniej, trzeciej odsłony Festiwalu, zatytułowanej „In modo italiano” i skoncentrowanej na barokowej muzyce włoskiej lub pisanej w stylu włoskim przez twórców działających w innych krajach Europy Zachodniej i Środkowej.

Obecna edycja Festiwalu, poszerzona do formuły trzydniowej, ułożona została zgodnie z zasadami kompozycji „szkatułkowej”: piątkowy koncert inauguracyjny i niedzielny koncert finałowy przenoszą słuchaczy na dwór królewski w Wersalu, koncentrując się na muzyce środkowego i późnego baroku z dworu Ludwika XIV oraz okresu Regencji  i panowania Ludwika XV, natomiast koncert sobotni i towarzyszące mu wydarzenia prezentują słuchaczom niezwykle rzadko wykonywaną w Polsce muzykę francuskiego renesansu, a więc z okresu panowania dynastii Walezjuszy. W sobotnim programie znajdzie się również akcent średniowieczny, czyli wykład poświęcony twórczości XIV wieku, ilustrowany na żywo przykładami wykonywanymi na kopiach średniowiecznych instrumentów dętych.

Piątek 22. 09. 2023, godz. 18.00 Apothéoses et Concerts

W programie koncertu, wykonywanego na instrumentach historycznych i ich kopiach w niskim stroju francuskim a’=392 Hz, znajdują się skomponowane w latach 1724-25 przez François Couperina tytułowe „Apoteozy” czyli cykliczne utwory programowe dedykowane pamięci uwielbianych przez tego kompozytora wielkich twórców, a zarazem czołowych reprezentantów najważniejszych barokowych stylów narodowych: Arcangelo Corellemu (styl włoski) i Jeanowi-Baptiste Lully’emu (styl francuski), zakończone muzycznym „pojednaniem” obu stylów na mitycznym Parnasie w finałowej Sonade en Trio. Programowym „Apoteozom” Couperina towarzyszą korespondujące z nimi stylistycznie i chronologicznie dwa instrumentalne koncerty Antoine’a Dornela ze zbioru Concerts de Simphonies wydanego w Paryżu w 1723 roku.

Program:
I. Antoine Dornel (1691 — 1765)
I Concert ze zbioru Concerts de Simphonies, Livre III [Paryż 1723]
Ouverture – Air Grave – Musette en Rondeau – Air Rustique - Chaconne

II. François Couperin (1668-1733)
Le Parnasse ou l'apothéose de Corelli [Paryż 1724]


1. Corelli au pied du Parnasse prie les Muses de le recevoir parmi elles
2. Corelli charmé de la bonne réception qu'on lui fait au Parnasse, en marque sa joye. Il continue
avec ceux qui l'accompagnent
3. Corelli buvant à la Source d'Hypocréne ; sa troupe continue
4. Entouziasme de Corelli causé par les eaux d'Hypocréne
5. Corelli après son entouziasme s'endort ; et sa troupe joue le Sommeil suivant

6. Les Muses réveillent Corelli, et le placent auprès d'Apollon
7. Remerciment de Corelli


III. Antoine Dornel (1691 — 1765)
V Concert ze zbioru Concerts de Simphonies, Livre III [Paryż 1723]

Prelude – Fugue – Gavotte I, II, - Gigue

IV. François Couperin (1668-1733)
L"apothéose de Lully ou Concert instrumental sous le titre d'Apothéose composé à la
mémoire Immortelle de l'incomparable Monsieur de Lully [Paryż, 1725]

1. Lully aux Champs-Élisés, concertant avec les Ombres liriques. Air pour les Mêmes
2. Vol de Mercure aux Champs Élisés, pour avertir qu’Apollon y va descendre
3. Descente d’Apollon, qui vient offrir son violon à Lully, et sa place au Parnasse
4. Rumeur souteraine, causée par les Auteurs contemporains de Lully
5. Plaintes des Mêmes, pour des Flûtes, ou des Violons très adoucis
6. Enlévement de Lully au Parnasse
7. Accüeil entre doux et agard, fait à Lully par Corelli, et par les Muses italiénes
8. Remerciment de Lully à Apollon
9. Apollon persuade Lully, et Corelli, que la réunion des Goûts François et Italien[s] doit
faire la perfection de la Musique. 10.
10. Air léger, Lully joüant le sujet, et Corelli l’acompagnant
11. Second Air, Correli joüant le sujet à son tour, que Lulli acompagne
12. La Paix du Parnasse, faite aux conditions, sur la Remontrance des Muses Françoises, que
lorsqu’on y parleroit leur langue, on diroit dorénavant Sonade, Cantade, ainsi qu’on
prononce Ballade, Sérénade, &c.

Wykonawcy:
Filatura di Musica w składzie:
Magdalena Pilch – flet traverso
Agnieszka Gorajska – flet traverso
Judyta Tupczyńska – skrzypce barokowe
Aleksandra Kelm– skrzypce barokowe
Justyna Młynarczyk – viola da gamba
Patrycja Domagalska-Kałuża – klawesyn
dr Justyna Młynarczyk– prelekcja wprowadzająca do programu koncertu

Sobota 23.09.2023 Godz. 15.30 Filatura Zaprasza Muzyka w Palais de la Cité

Wykład ilustrowany poświęcony włoskiej i francuskiej muzyce późnego średniowiecza.

Zaprezentowane zostaną repliki ówczesnych instrumentów dętych (flety podłużnej, szałamaje, dudy, piszczałka jednoręczna) oraz wykonany krótki program poświęcony XIV- wiecznym utworom instrumentalnym.

Wykonawcy:
Tomasz Dobrzański i Marek Nahajowski - średniowieczne instrumenty dęte

Godz. 16.30
Wywiad z Tomaszem Dobrzańskim – gość specjalny festiwalu, specjalizujący się w wykonawstwie muzyki średniowiecza i renesansu, wywiad prowadzi Marek Nahajowski

Sobota 23.09.2023, 18:30 Koncert II Luwr czasów Walezjuszy

Program poświęcony został muzyce francuskiej XVI wieku, przede wszystkim powstałej w czasach panowania Franciszka I - władcy, któremu kraj nad Sekwaną zawdzięcza rozkwit renesansowej kultury i sztuki. Trzon utworów prezentowanych podczas koncertu stanowią pieśni, tańce i lutniowe intawolacje, zaczerpnięte ze zbiorów, wydawanych przez Pierre’a Attaingnanta, Jacquesa Moderne’a, Pierre’a Phalese’a i Tielmana Susato w latach 1529-1550. Spośród nich na szczególną uwagę zasługuję kompozycje wokalne, utrzymane w stylu tak zwanej chanson paryskiej. Posiadają one niezwykle zróżnicowany charakter, tak pod względem muzycznym, jak i literackim. Oprócz wyrafinowanych pieśni o tematyce miłosnej o dworskiej proweniencji i kompozycji ilustracyjnych odnajdujemy wśród nich także frywolne, quasi-ludowe utwory, komentujące styl życia średnich i niższych warstw społeczeństwa lub traktujące o urokach stołu czy alkowy. Ich autorzy - uznani ówcześnie poeci i kompozytorzy - z wdziękiem i kunsztem potrafili poruszać się tak różnorakiej materii, tworząc udane dzieła, zarówno poważne i pełne szlachetnego patosu, jak i rubaszne, służące rozrywce ówczesnego mieszczaństwa. Wiele z tych pieśni uzyskało znaczną popularność także po za granicami Francji, o czym świadczą ich liczne wersje instrumentalne. W programie zaprezentowane zostaną zarówno bardziej stonowane, francuskie utwory lutniowe, jak i późnorenesansowe, wirtuozowskie aranżacje Giovanniego Bassano na flet podłużny solo. Całość uzupełnią tańce na konsort instrumentalny z czasów Franciszka I - od poważnych pawan po ludowe branle.


Program:
Claudin de Sermisy (1490-1562) - Au joly bois (1)
Johannes Lupi (ok. 1506-1539) - Jamais ung cueur (2)
Guillaume Le Herteur (I poł. XVI w.) - Mireladiron (2)
Pierre Phalese (ok. 1510-1575) - Fantasia, Paduana, Tant que vivre (3)
Thomas Crecquillon (ok. 1505-1557) - Un gay berger (4)
Giovanni Bassano (ok. 1561-1617) - Un gay berger (wg Crequillona) (5)
Claude Gervaise (1525-1583) - Alemandes (6)

Pierre Vernon (I poł. XVI w.) - Les yeulx bendez (2)
Johannes Lupi - Jectes moy sur l’herbette (2)
Clement Janequin (ok. 1485-1558) - Il estoit une fillette (7)
Claude Gervaise - Pavana La Gaiette (8)
Orlando di Lasso (1532-1594) - Susanne ung jour (9)
Giovanni Bassano - Susanne ung jour (wg Orlanda di Lasso) (5)
Charles Bocquet (ok. 1570-1615) - Preludio (10)
Anonim - Fantasia incerti autoris (10)
Claudin de Sermisy - De vous servir (2)
Clemens non Papa (ok. 1510-1555/1556) - Frais et Galliard (11)
Giovanni Bassano - Frais et Galliard (wg Clemensa non Papa) (5)
Claude Gervaise - Branles de Poictou (12)

Wykonawcy:
Maciej Gocman - śpiew
Tomasz Dobrzański - flet podłużny
Anna Wiktoria Swoboda - lutnia


Zespół Musica Perennis:
Marek Nahajowski, Justyna Wójcikowska, Radosław Orawski - flety podłużne


Zespół Musica Perennis powstał w 2022 roku w Łodzi z inicjatywy Marka Nahajowskiego. Jego nazwa odwołuje się do jednego z nurtów humanistycznej filozofii epoki renesansu (philosophia perennis), akcentującej uniwersalność charakteru ogólnych procesów ludzkiego myślenia oraz poszukującej elementów wspólnych dla sztuki i doświadczeń mistycznych wszystkich kultur. Trzon zespołu stanowi trio fletów podłużnych. Jego skład jest powiększany - w zależności od programu - o śpiewaków i muzyków grających na instrumentach, jak lutnie czy viole da gamba. Repertuar zespołu koncentruje się wokół muzyki wielogłosowej XIV-XVII wieku i obejmuje szeroki zakres: od sakralnych motetów pod pieśni świeckie, utwory.

Niedziela 24.09.2023, 15:30 Wykład z oprowadzaniem po Pałacu

Stanisław Stefan Mieleszkiewicz, Dorota Gutkowska, Instrumenty historyczne ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie, na ekspozycji w Muzeum Wnętrz w Otwocku Wielkim.

Wykład i oprowadzanie przeprowadzi Stanisław Stefan Mieleszkiewicz i/lub Dorota Gutkowska,

 

Stanisław Stefan Mieleszkiewicz, kustosz Działu Mebli Muzeum Narodowego w Warszawie, badacz historii meblarstwa, kultury, kolekcjonerstwa i muzealnictwa, autor wielu artykułów naukowych i popularnonaukowych.


Dorota Gutkowska, pracownik Działu Mebli Muzeum Narodowego, badaczka historii meblarstwa i muzealnictwa, autorka artykułów naukowych i popularnonaukowych.

Niedziela 24.09.2023, 17:00 Koncert III Les Airs de Monsieur Lambert

Program koncertu wykonywanego na instrumentach historycznych i ich kopiach w niskim stroju francuskim a’=392 Hz poświęcony jest muzyce kameralnej i tanecznej dworu Ludwika XIV. Jego trzon stanowią arie Michela Lamberta, francuskiego śpiewaka i kompozytora, od 1661 roku piastującego stanowisko Maitre de Musique de Chambre du Roi. Zostały one wybrane z opublikowanego w 1689 roku zbioru Airs à une, II. III. et IV. parties avec la basse-continue i są wykonywane w wokalnych obsadach solowych, duetowych, triowych i kwartetowych wraz z ritornelami instrumentalnymi realizowanymi na trzyczęściowych fletach poprzecznych (kopie fletów budowniczego Jeana Hotteterre’a działającego w Paryżu w II połowie XVII wieku i na początku XVIII wieku) i na skrzypcach barokowych w połączeniu z grupą basso continuo (dwumanuałowy klawesyn francuski i viola da gamba). Tytułowe arie Lamberta przeplecione są kompozycjami instrumentalnymi dwóch twórców również związanych z dworem Króla-Słońce: skrzypka Jean-Féry’ego Rebela i gambisty Marina Maraisa. Części o charakterze tanecznym, w tym słynna kompozycja Rebela Les charactères de la dance, a także wieńcząca koncert Passacaille z Armide Lully’ego są ilustrowane przez tancerz y baletu dworskiego Cracovia Danza, specjalizującego w się w rekonstrukcji tańców historycznych.


Program:

I. Marin Marais (1656-1728) V Suite e-moll [Pieces en trio, Paryż 1692]
Prélude lentement - Fantaisie - Gavotte – Rondeau - Sarabande en rondeau - Menuet I –
Sarabande - Menuet II - Caprice lentement - Passacaille

II. Michel Lambert (1610-1696) Airs à une, II. III. et IV. parties avec la
basse-continue [Paryż 1689]:

Trouver sur herbette
Ma bergère
Je suis aimé
D’un feu secret je me sens consumer

III. Jean-Féry Rebel (1666-1747) Cinquième Sonate ze zbioru Recueil de
douze Sonates a II. et III. Parties avec la basse chiffrée [Paryż 1712]

(PRZERWA)

IV. Michel Lambert (1610-1696) Airs à une, II. III. et IV. parties avec la
basse-continue [Paryż 1689]:

Laissez me soupirer
Il faut morir
Ombre de mon amant
Il n’est point d’amour

V. Jean-Féry Rebel (1666-1747) Les charactères de la dance [Paryż 1715]

VI. Michel Lambert (1610-1696) Airs à une, II. III. et IV. parties avec la
basse-continue [Paryż 1689]:

Pour vous beaux yeux
Vos mempris chacque jour
Dialogue de la paix
Chantez, chantez petits oyseaux

VII. Jean-Baptiste Lully (1632-1687) Passacaille z opery Armide LWV 71

Wykonawcy :
Katarzyna Bienias – sopran
Aleksandra Pawluczuk – alt
Aleksander Rewiński – tenor
Krzysztof Matuszak – bas
Filatura di Musica w składzie:
Magdalena Pilch - flet traverso
Agnieszka Gorajska – flet traverso
Judyta Tupczyńska – skrzypce barokowe
Aleksandra Kelm– skrzypce barokowe
Justyna Młynarczyk – viola da gamba
Patrycja Domagalska-Kałuża – klawesyn
Balet dworski Cracovia Danza

dr Justyna Młynarczyk – prelekcja wprowadzająca do programu koncertu

Organizator:

Fundacja Ars Chori

Partner:

Muzeum Wnętrz w Otwocku Wielkim

  Zadanie dofinansowane ze środków z budżetu Województwa Mazowieckiego

Mazowsze LOGO-1.png
MNW_Otwock_full_PL_CMYK.tif
logo-b.png
Logo Kwinte 02.png

Patronat medialny:

02_TVP_KULTURA_RGB.jpg.jpg
usłyszeć 1
bottom of page